سندرم کوشینگ زمانی رخ می دهد که طی مدت طولانی هورمون کورتیزول بیش از حد در بدن وجود داشته باشد. طبیعتا زمانی که کورتیزول زیادی در بدن تولید می شود یا با مصرف داروی گلوکوکورتیکوئیدها که مانند کورتیزول بر بدن تاثیر می گذارد، چنین حالتی ایجاد می شود.
از علائم اصلی این بیماری می توان به برآمدگی از چربی یا قوز بین شانه ها و خطوط بنفش یا صورتی رنگ روی پوست اشاره کرد.
این سندرم می تواند منجر به فشار خون بالا یا از دست دادن تراکم استخوان شود. گاهی اوقات برخی از بیماران دچار دیابت نوع 2 نیز می شوند.
درمانی که برای این عارضه در نظر گرفته می شود، سطح کورتیزول را در بدن کاهش می دهد و علائم را نیز بهبود می بخشد. هرچه روند درمانی را زودتر شروع کنید، شانس درمان قطعا بیشتر خواهد شد.
علائم سندرم کوشینگ
از رایج ترین علائم ناشی از این بیماری می توان به چنین مواردی اشاره کرد:
- افزایش وزن
- تجمع چربی به خصوص در قسمت میانی بدن، صورت، بین شانه ها و قسمت بالایی کمر
- علائم کشش پوستی روی بازوها، سینه ها، شکم و ران ها
- نازک شدن پوست و به دنبال آن کبودی سریع
- آسیب پوستی و تاخیر در بهبودی
- خستگی
- آکنه
- ضعف عضلانی
علاوه بر مواردی که ذکر کردیم، علائم دیگری نیز وجود دارد که ممکن است در افراد مبتلا به این بیماری مشاهده شود:
- دوره قاعدگی نامنظم
- افزایش قند خون
- افزایش مرتبه های ابتلا به عفونت
- افزایش تشنگی
- افسردگی
- افزایش ادرار
- تحریک پذیری
- فشار خون بالا
- اضطراب
- سردرد
- تغییر خلق و خو
سندرم کوشینگ در کودکان
احتمال ایجاد این بیماری در کودکان نیز وجود دارد اگرچه آمار ابتلای آنها کمتر از بزرگسالان است. علاوه بر علائمی که در بالا برای شما ذکر کردیم، کودکان مبتلا به این عارضه ممکن است چنین مواردی را نیز تجربه کنند:
- فشار خون بالاتر
- چاقی
- روند رشد کند
بیشتر بخوانید: میوپاتی چیست
سندرم کوشینگ در خانم ها
این عارضه بیشتر در خانم ها مشاهده شده تا آقایان، در حقیقت سه برابر بیشتر از آقایان است. خانم های مبتلا به این عارضه ممکن است موهای زائد در صورت و بدن خود به دنبال این بیماری داشته باشند که در چنین قسمت هایی است:
- ران
- شکم
- قفسه سینه
- صورت و گردن
علاوه بر این گاهی قاعدگی نامنظم رخ می دهد و در برخی دیگر به طور کلی هیچ قاعدگی وجود ندارد. در صورتی که این بیماری در خانم ها درمان نشود، می تواند مشکلات مربوط به بارداری را به همراه داشته باشد.
سندرم کوشینگ در آقایان
امکان ایجاد این عارضه در آقایان نیز وجود دارد و در صورت ابتلا، علائم بیشتری را نیز تجربه می کنند که به شرح زیر است:
- اختلال در نعوظ
- عدم تمایل به رابطه جنسی
- کاهش باروری
علت ایجاد بیماری
همانطور که گفتیم این عارضه به دنبال ترشح بیش از حد هورمون کورتیزول رخ می دهد. غدد فوق کلیوی این هورمون را تولید می کند. کورتیزول در بسیاری از عملکردهای بدن تاثیر گذار است:
- واکنش به استرس
- تنظیم فشار خون و سیستم قلبی و عروقی
- متعادل کردن اثرات انسولین
- کاهش پاسخ التهابی سیستم ایمنی
- تبدیل چربی ها، کربوهیدرات ها و پروتئین ها به انرژی
بدن شما ممکن است سطح بالایی از کورتیزول را به دلایل مختلفی از جمله موارد زیر تولید کند:
- سطح بالای استرس از جمله استرس مرتبط با جراحی، بیماری حاد، آسیب یا بارداری به خصوص در سه ماه آخر بارداری
- سوء تغذیه
- تمرینات ورزشی
- افسردگی، سطح بالای استرس و اختلال هراس
- اعتیاد به الکل
- کورتیکواستروئیدها
از شایع ترین علت سندرم کوشینگ استفاده از داروهای کورتیکواستروئیدی مانند پردنیزون در دوز بالا طی مدت طولانی است. معمولا پزشکان این داروها را برای درمان بیماری های التهابی مانند جلوگیری از رد عضو پیوند زده شده یا لوپوس تجویز می کنند.
تزریق دوز بالای استروئید برای درمان کمردرد می تواند در ایجاد سندرم نقش مهمی داشته باشد. مواردی که دوز کمتری دارند مانند نوع استنشاقی که برای آسم کاربردی است یا کرم های تجویزی برای اگزما به قدری نیستند که باعث سندرم کوشینگ شوند.
تومورها
انواع زیادی از تومورها می توانند در تولید کورتیزول نقش داشته باشد. برخی از این موارد به شرح زیر است:
تومور غده هیپوفیز
اگر تومور در غده هیپوفیز دارید، این غده آدرنوکورتیکوتروپیک (ACTH) بیش از حد آزاد می کند که منجر به تحریک تولید کورتیزول در غدد فوق کلیوی می شود.
تومورهای اکتوپیک
این موارد تومورهای خارج از هیپوفیز هستند که ACTH تولید می کنند. این دسته از تومورها معمولا در ریه، تیروئید، لوزالمعده، غده تیموس یا تیروئید ایجاد می شوند.
تومور یا ناهنجاری غده فوق کلیوی
این ناهنجاری های ذکر شده می تواند منجر به تولید نامنظم تولید کورتیزول شود و در نهایت این عارضه را به همراه دارد.
سابقه خانوادگی
با این حال سندرم کوشینگ به دلایل ارثی و ژنتیکی نیست؛ اما احتمال تمایل گسترش تومورهای غدد درون ریز وجود دارد.
تشخیص سندرم کوشینگ
تشخیص این عارضه می تواند بسیار دشوار باشد. در واقع وجود علائمی مانند افزایش وزن یا خستگی تنها برای این عارضه نیست و می تواند دلایل دیگری نیز داشته باشد.
لازم به ذکر است که خود بیماری نیز به دلایل مختلفی ایجاد می شود. زمانی که به پزشک مراجعه می کنید، سابقه بیماری شما را مورد بررسی قرار می دهد.
پزشک در خصوص علائمی که دارید و داروهایی که مصرف می کنید از شما سوال خواهد کرد. آنها همچنین معاینات فیزیکی را انجام می دهد و به دنبال نشانه هایی مانند برآمدگی بین شانه، علائم کشش پوستی و کبودی هستند.
گاهی به بیمار توصیه می شود برخی از آزمایش ها را انجام دهند که این موارد به شرح زیر است:
تست کورتیزول 24 ساعته از ادرار
در این آزمایش از بیمار خواسته می شود که ادرار خود را طی 24 ساعت جمع آوری کرده و سپس سطح کورتیزول مشخص می شود.
اندازه گیری کورتیزول بزاق
در افراد عادی سطح کورتیزول هنگام عصر کاهش می یابد. حال در این آزمایش نمونه بزاق را در اواخر شب نمونه برداری و اندازه گیری می کنند تا متوجه شوند که سطح کورتیزول زیاد است یا خیر.
تست با دگزامتازون دوز کم
برای انجام این آزمایش در اواخر عصر به بیمار دگزامتازون داده می شود، هنگام صبح سطح کورتیزول آزمایش می شود. دگزامتازون باعث کاهش سطح کورتیزول می شود؛ اما در صورتی که سندرم کوشینگ داشته باشد چنین اتفاقی رخ نمی دهد.
آزمایش دگزامتازون-CRH
سطح بالای کورتیزول به دلایل مختلفی از جمله مصرف بیش از حد الکل، زندگی با استرس و افسردگی رخ می دهد.
این آزمایش می تواند عکس از هورمون CRH و دوز دگزامتازون باشد که به پزشک این امکان را می دهد تا تشخیص دهد که سطح بالای کورتیزول ناشی از سندرم کوشینگ یا مسئله دیگری است.
در صورتی که پزشک این عارضه را تشخیص دهد، در مرحله بعدی آزمایش هایی در نظر گرفته می شود تا پزشک تشخیص دهد، علت تولید بیش از حد کورتیزول چه چیزی است:
- آزمایش هورمون آدرنوکورتیکوتروپین خون (ACTH)
- آزمایش تحریک هورمون آزاد کننده کورتیکوتروپین (CRH)
- بررسی آزمایشات با دگزامتازون با دوز بالا
- نمونه برداری از سینوس پتروزال
- تصویربرداری
بدون دیدگاه