منظور از سندرم خستگی مزمن چیست و چه علائمی دارد

منظور از سندرم خستگی مزمن (CFS) نوعی اختلال پیچیده است که همراه با خستگی شدید بوده و حداقل به مدت شش ماه ادامه دارد.

این نوع خستگی طوری است که با فعالیت فیزیکی یا ذهنی بدتر می‌ شود؛ اما با استراحت کردن بهبود پیدا نمی‌ کند. از دیگر علائم این بیماری می توان به چنین مواردی اشاره کرد:

• خوابی که شما را سرحال نمی کند.
• در حافظه و تمرکز کردن مشکل دارید.
• سرگیجه با تکان خوردن در حالت دراز کشیده یا ایستادن پس از حالت نشسته بدتر می شود.

چنین وضعیتی به عنوان انسفالومیلیت میالژیک نیز شناخته می شود. علت سندرم خستگی مزمن مشخص نیست، با این حال نظریه های زیادی در این باره وجود دارد از عفونت های ویروسی گرفته تا استرس روانی می تواند در ایجاد آن نقش داشته باشد.

هیچ آزمایشی برای تایید تشخیص این عارضه وجود ندارد. ممکن است برای تشخیص، نیاز به آزمایش های مختلفی برای رد سایر بیماری های احتمالی در نظر داشته باشند.

خستگی مزمن چه علائمی دارد

علائم سندرم خستگی مزمن از فردی به فرد دیگر متفاوت بوده و شدت علائم نیز روز به روز در حال تغییر است. از علائم احتمالی این سندرم می توان به چنین مواردی اشاره کرد:

• خستگی
• ایجاد مشکلاتی مرتبط به حافظه یا تمرکز
• گلو درد
• سردرد
• بزرگ شدن غدد لنفاوی در گردن یا زیر بغل
• درد عضلانی یا مفصلی غیر قابل توضیح
• بدتر شدن سرگیجه با حرکت در حالت دراز کشیده یا ایستادن پس از نشستن
• خوابی بدون احساس سرحالی
• احساس خستگی زیادی پس از ورزش ذهنی یا فیزیکی

علت سندرم خستگی مزمن چیست

علت این عارضه هنوز مشخص نیست. برخی از افراد در حالی که مستعد ابتلا به این بیماری هستند، متولد می شوند. 

به طور کلی محرک هایی که می تواند در ایجاد خستگی مزمن نقش داشته باشد به شرح زیر است:

عفونت های ویروسی

محققان متوجه شده اند که برخی از عفونت های ویروسی در ابتلا به سندرم خستگی مزمن نقش دارند. 

از ویروس های مشکوک می توان به مواردی از جمله ویروس اپشتین بار و هرپس ویروس انسانی 6 اشاره کرد. با این حال هنوز ارتباط قطعی بین این دو بیماری مشخص نشده است.

مشکل در سیستم ایمنی

پس از بررسی های انجام شده در افراد مبتلا به سندرم خستگی مزمن مشخص شده است که مشکلی در سیستم ایمنی آنها وجود دارد؛ اما هنوز مشخص نیست که چنین مشکل زمینه ای، تنها دلیل ایجاد خستگی یا خیر.

عدم تعادل هورمونی

افراد مبتلا به این سندرم، گاهی اوقات متوجه میزان غیر طبیعی از هورمون های تولید شده در هیپوتالاموس، غده هیپوفیز یا غده کلیوی می شوند. 

آسیب جسمی یا عاطفی

برخی از افراد گزارش داده اند که کمی قبل از شروع علائم خود دچار آسیب یا فشار عاطفی قابل توجهی شده اند.

عوامل خطرساز در سندرم خستگی مزمن

عواملی که احتمال این عارضه را افزایش می دهد به شرح زیر است:

سن

احتمال ایجاد این سندرم در هر سنی وجود دارد؛ اما بیشتر در افراد جوان تا میانسال مشاهده می شود.

جنسیت

خانم ها بسیار بیشتر از آقایان مبتلا به سندرم خستگی مزمن می شوند.

عوامل دیگری که ممکن است احتمال ابتلا به آن را افزایش دهد:

• ژنتیک
• آلرژی
• عوامل محیطی
• استرس

سندرم خستگی مزمن چگونه تشخیص داده می شود

تشخیص این مورد از سوی پزشک بسیار چالش برانگیز است. هیچ آزمایش مشخصی برای این عارضه وجود ندارد. 

علائم این بیماری بسیار مشابه با مشکلات دیگر است، به همین جهت گاهی با بیماری های دیگر به اشتباه تشخیص داده می شود.

برای تشخیص این بیماری باید راهکارهای تشخیص دیگری برای رد سایر بیماری های احتمالی دیگر انجام شود تا در نهایت به تشخیص این بیماری برسند.

در نتیجه رد کردن سایر علل خستگی بخش مهمی از فرایند تشخیص است. برخی از بیماری هایی که شبیه به سندرم خستگی مزمن است در ادامه ذکر خواهیم کرد:

• مونونوکلئوز
• بیماری لایم
• ام اس
• لوپوس
• اختلالات خواب
• چاقی شدید
• اختلال افسردگی
• فیبرومیالژیا
• کم کاری تیروئید

علاوه بر این عوارض جانبی برخی از داروها مانند آنتی هیستامین و الکل می تواند باعث ایجاد علائم ناشی از خستگی شود. به همین جهت توصیه می شود برای تشخیص دقیق حتما به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید.

آیا درمانی برای سندرم خستگی مزمن وجود دارد

در حال حاضر هیچ درمانی برای این عارضه وجود ندارد. هر فرد علائم متفاوتی دارد و برای تسکین علائم خود به راهکارهای درمانی متفاوتی نیاز خواهد داشت.

راهکارهای درمان خانگی و تغییر سبک زندگی

ایجاد برخی تغییرات در شیوه زندگی ممکن است به کاهش علائم کمک کند. محدود کردن یا خودداری از مصرف کافئین به کاهش بی خوابی کمک می کند. شما باید نیکوتین و الکل را محدود یا از مصرف آنها خودداری کنید.

همچنین باید سعی کنید از چرت زدن در طول روز خودداری کنید تا اختلالی در خواب شبانه شما ایجاد نکند. هر شب باید در ساعت مشخصی به رختخواب بروید و هر روز باید در ساعت مشخصی از خواب بیدار شوید.

درمان دارویی

هیچ دارویی به درمان علائم شما کمک نمی کند. امکان تغییر علائم در طول روز وجود دارد که در صورت لزوم نیاز به تغییرات دارو خواهید داشت.

در بسیاری از موارد سندرم خستگی مزمن می تواند محرک یا نشان از افسردگی در شما باشد به همین جهت باید در این مواقع افسردگی توسط پزشک درمان شود.

اگر تغییرات سبک زندگی مانع خواب آرام برای شما شده است، پزشک راهکارهایی برای یک خواب راحت به شما پیشنهاد می دهد.

داروهای مسکن همچنین می تواند به شما در مقابله با درد و درد مفصل ناشی از سندرم خستگی مزمن کمک کند. 

اگر به درمان دارویی نیاز باشد، باید بسته به نیاز و شرایطی که دارید، بهترین روش درمانی برای شما در نظر گرفته شود. هیچ درمان مشخص و یکسانی برای این عارضه وجود ندارد.

روش‌های درمانی جایگزین

طب سوزنی، یوگا، تای چی و ماساژ به تسکین درد ناشی از سندرم خستگی مزمن کمک می کند. همیشه قبل از شروع هر اقدامی با پزشک متخصص مغز و اعصاب در سعادت آباد مشورت داشته باشید.