منظور از بیش فعالی یا ADHD چیست

بیش فعالی یا ADHD یکی از شایع ترین اختلالات عصبی رشدی در دوران کودکی است. معمولا این عارضه برای اولین بار در دوران کودکی تشخیص داده می شود و تا بزرگسالی نیز ادامه دارد.

کودکان مبتلا به ADHD ممکن است در توجه و کنترل رفتار مشکل داشته یا بیش از حد فعال باشند. بهتر است برای درمان به متخصص مغز و اعصاب در سعادت آباد مراجعه کنید.

بیش فعالی چه علائمی دارد

طبیعی است که کودکان در یک زمانی در تمرکز و رفتار خود مشکل داشته باشند. در صورت ابتلا به ADHD ممکن است نشانه ها ادامه یابد و بسیار شدید باشد، همچنین در مکان هایی مانند مدرسه، خانه یا با دوستان مشکل ایجاد می کند.

کودکانی که بیش فعالی دارند ممکن است در خانه، مدرسه یا با دوستان خود دچار مشکل شوند. کودک مبتلا به بیش فعالی چنین علائمی را تجربه می‌کنند:

• زیادی رویا پردازی کردن
• فراموش کردن موارد زیادی
•  دست و پا زدن یا بی قراری
• زیادی صحبت کردن
• مشکل داشتن در کنار آمدن با دیگران
• ناتوانی در مقابله با وسوسه ها
• مرتکب اشتباه شدن به دلیل بی دقتی یا ریسک های غیر ضروری

آشنایی با انواع بیش فعالی

بسته به اینکه کدام نوع از علائم در افراد قوی تر است می توان نوع بیش فعالی را تشخیص داد:

بی توجهی فرد

معمولا بر این دسته از افراد توجه به جزئیات یا انجام کاری طبق دستورالعمل ها سخت است. این فرد به راحتی دچار حواس پرتی می شود یا جزئیات فعالیت های روزمره را فراموش می کند.

بیش فعال تکانشگری

در این حالت فرد زیاد بی قراری و صحبت می کند. نشستن طی طولانی مدت برای او سخت است، به طور مثال در حین غذا خوردن یا انجام تکالیف چنین حس و حالی به او دست می دهد.

کودکان در این مواقع ممکن است به طور مداوم بدوند، بالا بروند یا بپرند. در این حالت فرد احساس بی قراری دارد. شخصی که حالت تکانشگری دارد حرف‌های دیگران را زیاد قطع کرده و در زمان نامناسب صحبت می‌کند یا چیزهای زیادی را از افراد می‌ گیرد.

برای آن فرد بسیار سخت است که منتظر نوبت خود بماند یا به دستورات دیگران گوش دهد. فردی که تکانشگر است بیش از سایر افراد دچار تصادفات یا جراحت می‌ شود.

ترکیب هر دو مورد

علائم هر یک از دو موارد ذکر شده به یک اندازه در فرد مشاهده می‌ شود.

علت ADHD چیست

دانشمندان در حال مطالعه و بررسی برای شناسایی علت و عوامل خطر در ایجاد این بیماری هستند که هنوز موفق به شناسایی آنها نشده اند.

تحقیقاتی که اخیرا انجام شده نشان می دهد که ژنتیک نقش بسیار مهمی در ایجاد این عارضه در افراد دارد. مطالعات اخیر عوامل ژنتیکی را با بیش فعالی مرتبط دانسته اند.

علاوه بر ژنتیک دانشمندان در حال بررسی سایر علل احتمالی و عوامل خطر از جمله موارد زیر هستند:

• آسیب مغزی
• قرارگرفتن در معرض خطرات محیطی (مانند سرب) در بارداری یا در سنین پایین
• مصرف الکل و تنباکو در بارداری
• وزن کم هنگام تولد
• زایمان زودرس

مواردی از جمله خوردن قند زیاد، تماشای بیش از حد تلویزیون، عوامل اجتماعی و محیطی مانند شلوغی خانوادگی و… می تواند علائم را بدتر کند.

بیش فعالی یا ADHD چگونه تشخیص داده می شود

برای تشخیص اینکه کودک شما به این عارضه مبتلاست یا خیر، نیاز به گذراندن فرایند چند مرحله ای دارد. هیچ آزمایش مشخصی برای تشخیص بیش فعالی وجود ندارد. 

بسیاری از مشکلات دیگر از جمله اضطراب، مشکلات مرتبط با خواب، افسردگی و انواع خاصی از ناتوانی های یادگیری گاهی علائم مشابهی با این عارضه دارد.

یکی از مراحل فرایند تشخیص، انجام معاینه پزشکی از جمله تست های شنوایی و بینایی برای رد سایر مشکلات با علائمی مانند AHDH است.

تشخیص این عارضه شامل چک لیستی برای ارزیابی علائم ADHD و گرفتن سابقه کودک از والدین، معلمان و گاهی اوقات کودکان است.

بیش فعالی چه درمانی دارد؟

در اغلب موارد، این مشکل با ترکیبی از رفتار درمانی و دارو درمانی برطرف می شود. برای کودکان در سنین 5 الی 4 سال معمولا رفتار درمانی به ویژه آموزش برای والدین به عنوان اولین خط درمانی قبل از تجویز دارو توصیه می شود.

اینکه چه نوع درمانی برای بیمار می تواند کمک کننده باشد، به کودک و خانواده بستگی دارد. برنامه های درمانی خواب شامل نظارت دقیق، پیگیری و در صورت لزوم ایجاد تغییرات است.

روش هایی برای کنترل علائم بیش فعالی

برای همه والدین بسیار مهم است که کودکشان وضعیت نرمال و سالمی داشته باشند. علاوه بر رفتار درمانی و دارو درمانی، داشتن سبک زندگی سالم برای مقابله با علائم بیش فعالی کودک موثر است.

در ادامه چند نکته وجود دارد که بسیار کمک کننده است:

• عادت به مصرف رژیم غذایی سالم مانند مصرف مقدار زیاد میوه، سبزیجات، غلات کامل و انتخاب منابع پروتئین بدون چربی
• شرکت در فعالیت بدنی روزانه بر اساس سن
• میزان خواب توصیه شده در هر شب بر اساس سن
• محدود کردن مدت زمان تماشای روزانه از تلویزیون، رایانه، تلفن و سایر لوازم الکترونیکی

بیش فعالی در بزرگسالان

این عارضه می تواند تا زمان بزرگسالی ادامه باشد. برخی از بزرگسالان ADHD دارند اما هرگز تشخیص داده نشده است. این علائم می تواند باعث ایجاد مشکل در محل کار، خانه یا روابط شود. علائم ممکن است در سنین بالاتر متفاوت به نظر برسند.

به عنوان مثال بیش فعالی به عنوان بی قراری شدید ظاهر می شود. هنگامی که نیازهای فرد بزرگسال افزایش می یابد، علائم نیز شدیدتر می شود.