بیماری اسپاسم شیرخوارگی چیست و چه علائمی دارد

اسپاسم شیرخوارگی، نوعی تشنج است که کودکان زیر 12 ماه را تحت تاثیر قرار می دهد. این عارضه به یک الگوی امواج مغزی منحصر به فرد و غیر طبیعی مرتبط است که به مغز در حال رشد آسیب وارد می کند.

امکان ایجاد این عارضه در طول 2 سال اول زندگی معمولا بین 5 تا 7 ماهگی رخ می دهد. اسپاسم شیرخوارگی نوزادی به طوری است که حرکت ناگهانی در قسمت هایی مانند پاها، سر، گردن و دست های کودک مشاهده می کنید.در اغلب مواقع مجموعه ای از این گونه اسپاسم ها را در کودک مشاهده می کنید. اگر متوجه چنین اسپاسم هایی در کودک شده اید، در اسرع وقت برای بررسی و درمان به متخصص مغز و اعصاب در سعادت آباد مراجعه کنید.

آشنایی با اسپاسم شیرخوارگی

همانطور که گفتیم این اسپاسم نوعی تشنج است که معمولا در کودکان زیر یک سال ایجاد می شود. منظور از تشنج در کودکان، گروهی از اختلالات عصبی است که با ترشح غیر طبیعی در مغز مشخص می شود.

این اسپاسم با حرکات ناگهانی در قسمت های مختلفی از بدن کودک شناسایی و مشخص می شود، یک تا دو ثانیه به طول می انجامد و هر اسپاسم به صورت متوالی هر پنج تا ده ثانیه رخ می دهد.

اسپاسم شیرخوارگی معمولا زمانی که کودک از خواب بیدار می شود، رخ می دهد. کودکانی که تحت تاثیر این بیماری قرار می گیرند، اغلب دچار تاخیر یا پسرفت در رشد می شوند. معمولا این بیماری را با حالت هایی مانند ترس، سکسکه یا قولنج اشتباه می گیرند.

اسپاسم شیرخوارگی چه علائمی دارد

در طول این اسپاسم، بدن کودک به طور ناگهانی و تنها برای مدتی سفت و منقبض می شود. همچنین باعث قوس کمر می شود و اندام های دیگری مانند دست ها، پاها یا سر کودک به جلو خم می شود.

در اغلب مواقع اسپاسم شیرخوارگی به طور متوالی با مکث 5 تا 10 ثانیه ای یکی پس از دیگری رخ می دهد. پس از یک یا چند اسپاسم کودک معمولا ناراحت به نظر می رسد یا گریه می کند؛ اما همیشه اینطور نیست. 

گاهی برخی از علائم به طور واضح مشخص نیست. به موارد ظریفی که باید به عنوان علائم این بیماری توجه داشته باشید در زیر اشاره شده است:

• چشم ها به سمت بالا می رود.
• شکم کودک منقبض می شود.
• چانه حرکت می کند.
• باعث درهم کشیدن چهره می شود.
• سر تکان می خورد.

اسپاسم هایی که به دلیل ناهنجاری در مغز کودک ایجاد می شود، اغلب یک طرف بدن را بیشتر از طرف دیگر تحت تاثیر قرار می دهد یا ممکن است منجر به تغییر جهت سر و چشم به یک طرف شود.

همانطور که گفتیم این عارضه پس از بیدار شدن رخ می دهد و تنها در مواقع نادر ممکن است در خواب کودکان ایجاد شود. بلافاصله پس از شروع اسپاسم در کودک، احتمالا تغییرات دیگری را در کودک مشاهده خواهید کرد:

• عدم توانایی در انجام فعالیت هایی که قبلا انجام می دادند، مانند غلتیدن، نشستن، سینه خیز رفتن و…
• از دست دادن ارتباطات و لبخند کمتر
• افزایش سکوت یا بی قراری

اگر می توانید از اسپاسم کودک خود فیلم بگیرید تا زمان مراجعه به پزشک فیلم را برای تشخیص دقیق تر نشان دهید.

علت ایجاد اسپاسم شیرخوارگی چیست

از هر 3 نوزادی که به این بیماری مبتلا می شوند، دو نفر از آنها دلیل شناخته شده ای برای ابتلا به این بیماری دارند. دلایل مختلفی در ایجاد این بیماری نقش دارد که در ادامه ذکر خواهیم کرد:

• شایع ترین علت ایجاد این بیماری تغییر در ساختار مغز است. این حالت ممکن است به دلیل آسیب های قبلی مانند عفونت مغزی یا کمبود اکسیژن در مغز رخ داده باشد. علاوه بر این، تغییر در نحوه رشد مغز مانند دیسپلازی می تواند باعث ایجاد چنین مشکلی شده باشد.
• یکی دیگر از عوامل مربوط به ژنتیک است. تعدادی ژن مرتبط با اسپاسم نقش دارد.
• علل متابولیک نیز منجر به تغییراتی در عملکرد مغز و در نهایت اسپاسم می شود.
• سایر نوزادان از نظر ظاهری هیچ آسیبی نداشته و به طور طبیعی رشد کرده اند.

این نکته قابل ذکر است هیچ اسنادی مبنی بر اینکه سابقه خانوادگی و جنسیت نوزاد مربوط به این بیماری باشد، وجود ندارد.

اسپاسم شیرخوارگی چه مدت یک بار رخ می دهد

ممکن است نوزاد مبتلا به این بیماری، روزانه 100 اسپاسم داشته باشد. این نکته را در نظر داشته باشید که هر نوزادی به طور متفاوت تحت تاثیر این بیماری قرار می گیرد.

اگر متوجه این عارضه در کودک خود شدید، حتی اگر یک یا دو بار در طی روز باشد، حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.

اسپاسم شیرخوارگی چگونه تشخیص داده می شود

زمانی که به پزشک مراجعه می کنید، در خصوص علائم کودک شما سوال خواهد کرد. علاوه بر این معاینات فیزیکی نیز انجام می گیرد. در صورت نیاز، پروسه درمان با همکاری متخصص اطفال و متخصص مغز و اعصاب انجام می شود.

آنها آزمایشی به نام الکتروانسفالوگرام (EEG) برای تایید تشخیص اسپاسم و سایر آزمایشات برای مشخص کردن علت این بیماری درخواست خواهند کرد.

بیشتر بخوانید: بیش فعالی

از آنجایی که دلایل احتمالی زیادی برای این بیماری وجود دارد، تشخیص علت می تواند کمی برای پزشک دشوار باشد.

از سری آزمایش هایی که برای علت تشخیص تجویز می کنند:

ام آر آی (MRI)

در این روش تشخیصی تصاویری از ساختار و بافت مغز کودک نشان داده می شود.

آزمایشات ژنتیکی و متابولیک

اگر ام آر آی کودک بدون مشکل باشد، پزشک معمولا آزمایشات دیگری مانند آزمایش های ژنتیک و متابولیک برای مشخص شدن علت اسپاسم شیرخوارگی تجویز می کند. این آزمایش ها معمولا به نمونه ای از خون، ادرار یا مایع نخاعی نیاز دارند.

نحوه درمان اسپاسم شیرخوارگی چگونه است

هدف اصلی درمان، متوقف یا کنترل کردن اسپاسم و همچنین درمان علت ایجاد این عارضه است. راهکارهای درمانی مهمی که برای کنترل این بیماری در نظر گرفته می شود به شرح زیر است:

هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک (ACTH)

این هورمون که از غده هیپوفیز ترشح می شود، نقش بسیار مهمی در واکنش بدن نسبت به استرس دارد. ترشح ACTH، غدد فوق کلیوی را تحریک می کند تا کورتیزول یا همان هورمون استرس را کنترل کند.

ACTH که برای درمان به کار برده می شود، نوع مصنوعی از هورمون است که با تزریق انجام می گیرد. اولین دوزهای این دارو در بیمارستان تحت نظر پزشک انجام می گیرد تا هر گونه عوارض احتمالی مشخص شود. در صورت نیاز دستورالعمل هایی در خصوص مراقبت های پس از این درمان به شما داده می شود.

پردنیزولون خوراکی

این دارو نوع مصنوعی یک هورمون کورتیکو استروئیدی است که توسط غدد فوق کلیوی تولید می شود. پردنیزولون برای اسپاسم شیرخوارگی عملکرد خوبی دارد و در صورتی که اولین راهکار درمانی ذکر شده موثر نباشد، این دارو را تجویز می کنند.

ویگاباترین

این مورد نیز یک داروی ضد تشنج است. این دارو به صورت قرص یا مایع مصرف می شود. اگر کودک با درمان های هورمونی یا ویگاباترین بهبود پیدا نکند. چنین گزینه های درمانی برای بیمار در نظر گرفته می شود:

• رژیم کتوژنیک
• سایر داروهای ضد تشنج
• جراح برای رفع ضایعه

به طور کلی درمان می تواند بسیار دشوار باشد. دوره درمان نیز نسبت به روند بهبودی هر کودک متفاوت است.

تمامی داروهای ذکر شده برای درمان حتما باید با نسخه پزشک تهیه شود، از دادن خودسرانه دارو به کودک خود خودداری کنید.

اسپاسم شیرخوارگی نوزادان چه عوارضی دارد

از عوارض جانبی درمان با هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک (ACTH) برای اسپاسم به شرح زیر است:

• فشار خون بالا
• سیستم ایمنی ضعیف
• تورم (اغلب در صورت)
• زخم معده یا زخم روده
• تحریک پذیری
• خارج شدن گلوکز از طریق ادرار

عوارض جانبی احتمالی ویگاباترین برای به شرح زیر است:

• باریک شدن برگشت ناپذیر میدان دید
• تحریک پذیری

پزشک از همه این موارد اطلاع دارد و اقدامات لازم را برای کنترل انجام خواهد داد.