آلزایمر نوعی زوال عقلی است که حافظه، رفتار و تفکر را تحت تاثیر قرار می دهد. در ادامه علائم آن به قدری شدید می شود که در کارهای روزمره اختلال ایجاد می کند. این بیماری نوعی اختلال مغزی است که به آرامی مهارت تفکر، حافظه و در نهایت در توانایی انجام ساده ترین کارها اختلال ایجاد می کند. بیماری آلزایمر از شایع ترین انواع زوال عقل در میان سالمندان است؛ با این حال احتمال ایجاد نوع زودرس که بین 30 تا اواسط 60 سالگی است، وجود دارد.
آلزایمر چیست؟
آلزایمر، نوعی تحلیل تدریجی عملکرد ذهن انسان در اثر اختلالات مغزی است. مثال بارز آن، ایجاد اختلال در عملکرد حافظه است که به عنوان زوال عقل نیز شناخته می شود. عمدتا بیماری آلزایمر، بیشتر در افراد مسن ایجاد می شود و موارد نادر امکان ایجاد بیماری در افراد جوان نیز وجود دارد.
بیماری آلزایمر به طور تدریجی شکل می گیرد و سپس به مراحل نهایی خود می رسد. معمولا درمانی برای آن وجود ندارد و از جمله بیماری های پیش رونده به حساب می آید. آلزایمر، بیماری خاموشی است که به آرامی توانایی حافظه و اندیشه را از بین می برد. این اختلال حافظه به گونه ای است که قدرت انجام کارهای روزمره و ساده را از فرد می گیرد. بیمار در مراحل اولیه وقایع اخیر را از یاد می برد و سپس به مرور زمان وقایع قدیمی و خاطرات را نیز از یاد خواهد برد.
آلزایمر اولین بار توسط روان شناس آلمانی به نام “آلویز آلزایمر” در سال 1901 کشف شد. به همین دلیل نام آلزایمر را به این بیماری اختصاص دادند. دانشمندان بیماری آلزایمر را از نوع پیچیده و چند عاملی می دانند. یک عامل این بیماری، ژنتیک است، به طوری که حدود 10% از ابتلا به این بیماری را ارثی می دانند.
تفاوت آلزایمر و افسردگی
برخی از علائم آلزایمر و افسردگی شبیه به یکدیگر است و گاهی افراد این دو را با یکدیگر اشتباه می گیرند.
ناتوانی هایی همچون تشخیص ندادن مکان و زمان، اختلال در صحبت کردن و عملکردهای ذهنی که در آلزایمر وجود دارد در افسردگی شایع نیست. اختلال این توانایی ها در افراد مبتلا به آلزایمر از نکات مهمی است که به پزشک در تشخیص آلزایمر کمک می کند.
فردی که دچار افسردگی شده است با کمی تمرکز کردن می تواند مواردی را که نیاز دارد به خاطر آورد، در صورتی که شخص مبتلا به آلزایمر تلاش می کند روی ضعف حافظه و ناتوانی اش سرپوش بگذارد. یادآوری و تمرکز کردن نیز برای شخص مبتلا به آلزایمر بسیار دشوار است. 
علت آلزایمر چیست
بیماری آلزایمر دلایل مختلفی دارد. در این قسمت به دلایل وقوع آن می پردازیم:
ژنتیک
یک عامل مهم و اصلی ژنتیک است. تاثیر ژنتیک به مراتب بیشتر از عوامل دیگر است. احتمال ابتلای فرزندان به آلزایمر در سنی که والدین آن ها مبتلا شده اند، وجود دارد. در واقع، آلزایمر در اثر تولید پروتئینی به نام پلاک آمیلوئید در مغز ایجاد می شود. در نتیجه دانشمندان کشف کرده اند که احتمال تولید این پروتئین در فرزندانی که به سن وقوع آلزایمر والدین خود نزدیک می شوند، بیشتر است.
افسردگی شدید
افسردگی یکی دیگر از عوامل موثر است. مطالعات در دانشگاه کالیفرنیا نشان داد، افسردگی به شدت باعث افزایش احتمال آلزایمر با افزایش سن می شود. هرچه میزان افسردگی افزایش یابد، احتمال اختلالات حافظه و فکری نیز افزایش می یابد. در نتیجه با شدت افسردگی، زوال عقلی نیز بیشتر می شود.
عدم فعالیت بدنی و ورزش نکردن
مشاهدات مبنی بر آن است که بافت های عصبی مغز در صورت ورزش نکردن به طور تدریجی آسیب می بینند. در نتیجه احتمال اختلالات حافظه ای نیز با عدم فعالیت بدنی افزایش می یابد. به طوری که ورزش نکردن در افراد مسن، بیشتر از ژنتیک فرد را در معرض خطر آلزایمر قرار می دهد. در حالیکه ورزش منظم میزان ابتلا به این فرایند را کاهش می دهد.
نداشتن الگوی منظم در خوابیدن
این عامل باعث آلزایمر زودرس می شود. تحقیقات دانشگاه واشنگتن نشان داده است که نداشتن خواب منظم به ویژه در افراد مسن ریسک زوال عقل را افزایش می دهد. زمانی که ساعت بیولوژیکی بدن با فعالیت های روزانه افراد بزرگسال تطابق نداشته باشد، احتمال بروز پروتئین های آمیلوئیدی را در افراد افزایش می دهد. در نتیجه ریسک ابتلا به بیماری آلزایمر افزایش می یابد.
توضیحات دکتر فاطمه طاهریان درمورد آلزایمر:
مصرف زیاد نمک
تحقیقات نشان داده است که مصرف بی رویه نمک، باعث کاهش اکسیژن مغز می شود. در نتیجه شوری زیاد می تواند احتمال ابتلای بیماری آلزایمر را زیاد کند. زیرا نمک زیاد جریان خون مغز را کاهش می دهد. کاهش جریان خون به مغز باعث زوال عقل می شود.
اضطراب
عامل مهم دیگری مثل اضطراب، تولید پروتئین “بتا آمیلوئید” را در مغز افزایش می دهد. این عامل به ویژه در افراد مسن بارز است. مطالعات نشان دادند که حدود 10 سال قبل از بیماری آلزایمر، پروتئین “بتا آمیلوئید” تولید شده است. اضطراب نقش ویژه ای در میزان تولید این پروتئین با افزایش سن دارد.
مصرف دخانیات
سازمان جهانی بهداشت، دخانیات را عامل دیگری در ایجاد آلزایمر اعلام کرد. مطالعات نشان داده است که کشیدن سیگار جریان خون به مغز را به نسبت افرادی که سیگار نمی کشند، کاهش می دهد. در نتیجه میزان احتمال ابتلا به آلزایمر در افرادی که دخانیات استفاده می کنند، بیشتر است.
علائم آلزایمر
علائم اولیه آلزایمر، فراموش کردن اتفاق های اخیر است. زمانی که بیماری پیشرفت می کند، اختلال شدید در عملکرد مغز و حافظه ایجاد می شود. انجام فعالیت های روزمره در نوع پیشرفته بیماری، فرد را دچار اختلال می کند. 
علائم ابتلا به آلزایمر: کاهش توانایی به خاطر سپردن و یادآوری اطلاعات
مانند پرسیدن سوالات تکراری، گم کردن وسایل شخصی یا فراموش کردن حوادث و اتفاقات پیش آمده، گم کردن مسیر و آدرس آشنا مثل آدرس خانه، محل کار و.. اختلال در استدلال موقعیت های مختلف و مهم
مانند درک نادرست داشتن از خطرات ایمنی، مدیریت برنامه های مالی، برنامه ریزی و به طور کلی عدم توانایی در انجام فعالیت های پیچیده و متوالی. اختلالات تجسمی
مانند عدم تشخیص درست چهره، اشیاء ضروری و مورد استفاده روزانه، عدم توانایی انجام کارهای عادی روزانه مثل لباس پوشیدن. اختلال در صحبت کردن، خواندن و نوشتن
مانند سخت پیدا کردن کلمات هنگام صحبت کردن، تردید و مکس در صحبت کردن و نگارش اشتباه کلمات. تغییرات رفتاری و شخصیت فردی
مانند اجتماع گریزی، از دست دادن حس همدلی، بی تفاوتی یا رفتارهای خارج از شخصیت. از مهم ترین نشانه های ابتلا به آلزایمر، اختلال در استدلال فرد، قضاوت و حل مساله است. و در نهایت کاهش شنوایی فرد، اختلال بینایی، از دست دادن حس بویایی و افسردگی.
مراحل پیشرفت آلزایمر:
- مرحله قبل از بروز علائم
- علائم خفیف (اختلال شناختی خفیف)
- زوال عقل
بر اساس شدت علائم آلزایمر، طبق بررسی های انجمن آلزایمر می توان هفت مرحله که زنجیر وار منجر به بروز علائم آلزایمر می شود را توصیف کرد.
تشخیص بیماری آلزایمر معمولا در مراحل اولیه بسیار سخت است. آلزایمر خفیف یا زودرس دارای نشانه های بسیار کمی است و تا مراحل نزدیک به پیشرفت تقریبا ناشناخته می ماند.
علائم آلزایمر شدید:
عوامل خطرسازی وجود دارند که اجتناب ناپذیر بوده و منجر به پیشرفت بیماری می شوند:
- افزایش سن
- داشتن سابقه خانوادگی
وجود برخی ژن ها در بدن افراد می تواند از عوامل زمینه ساز برای بروز الزایمر باشد.
تشخیص آلزایمر
هنگامی که به پزشک مراجعه می کنید ابتدا علائم شما را مورد بررسی قرار می دهد و در صورت نیاز آزمایش های دیگری را برای تایید یا رد تشخیص از جمله موارد زیر را در نظر می گیرد: تشخیص الزایمر با MRI آزمایش خون CT یا PET تصویربرداری از مغز معاینات عصبی و سایر ارزیابی ها
آلزایمر درمان می شود؟
تاکنون هیچ درمان قطعی برای آلزایمر کشف نشده است. این بیماری تاکنون درمان قطعی نداشته است، تنها راهکارهایی برای بهبود و کم کردن سرعت پیشرفت این بیماری وجود دارد. برای بیماری آلزایمر در ابتدا باید به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید، پزشک متخصص عمدتا از داروهای دونزپیل و ریواستیگمین استفاده می کند که باعث بهبود موقت بیماری آلزایمر می شود. این داروها همچنین می توانند سرعت پیشرفت بیماری را کاهش دهند؛ زیرا میزان هورمون استیل کولین که پیام رسان عصبی است را افزایش می دهند؛ اما هیچکدام باعث درمان کامل آلزایمر نمی شوند.
پیشگیری از آلزایمر
از آنجا که همیشه پیشگیری بهتر از درمان است، در این قسمت راه های پیشگیری از آلزایمر را برای شما ارائه خواهیم داد:
- ورزش کردن، سوخت و ساز بدن را زیاد می کند و از تحلیل توانایی های مغز و ایجاد آلزایمر جلوگیری می کند. ورزش و افزایش سوخت و ساز مغز، میزان تولید ماده کولین در مغز را تنظیم می کند. کولین باعث کاهش سلول های عصبی مغز می شود و تولید زیاد آن ریسک ابتلا به بیماری آلزایمر را افزایش می دهد. در نتیجه ورزش کردن عامل مهمی در حفظ سلول های عصبی است.
- پیاده روی یکی دیگر از عوامل موثر در کاهش ریسک ابتلا به آلزایمر است. مطالعات نشان داده که روزانه حداقل 4000 قدم باعث کاهش ریسک زوال عقل می شود. بنابراین، فعالیت های بدنی و ورزش نه تنها از ابتلا به آلزایمر جلوگیری می کنند، بلکه توانایی مغز را افزایش می دهند.
- یادگیری زبان دوم علاوه بر زبان مادری، قدرت حافظه را افزایش می دهد. افراد دو زبانه نسبت به افراد تک زبانه کمتر در معرض خطر بیماری آلزایمر هستند.
- مصرف منظم قهوه، احتمال ابتلا به این بیماری را حدود 16 درصد کاهش می دهد.
- مصرف چای سبز نیز به پیشگیری از زوال عقلی کمک می کند. نوعی ترکیب خاص به نام EGCG در چای سبز وجود دارد که از تشکیل پلاک های سمی پیشگیری می کند.
- مصرف آنتی اکسیدان ها در سلامت مغز نقش موثری دارند. به عنوان مثال، آنتی اکسیدان های درون بلوبری توانایی حافظه را افزایش و ریسک ابتلا به بیماری آلزایمر را کاهش می دهد.
آلزایمر در چه سنی رخ می دهد؟
عمدتا بیماری آلزایمر در افراد مسن و به ویژه افراد بالای 65 سال رخ می دهد. نوع ارثی این بیماری، عمدتا در سنین پایین تر، بین 55 تا 65 سال رخ می دهد. اما آلزایمر زودرس موردی است که می تواند در افراد جوان تر به دلایل مختلفی از قبیل عدم تمرکز و مشغله های ذهنی رخ بدهد. آلزایمر در جوانی معضلی است که با راهکارهایی قابل درمان و جلوگیری است.
آیا آلزایمر ارثی است؟
افراد مبتلا به این عارضه لزوما سابقه خانوادگی این بیماری را ندارند. با این حال بسیاری از تحقیقات نشان می دهد افرادی که والدین، برادر یا خواهرشان مبتلا به آلزایمر هستند، نسبت به افراد دیگر بیشتر در معرض ابتلا به آلزایمر قرار می گیرند.
پیشرفت سریع آلزایمر
اگر فردی همراه با بیماری آلزایمر دچار بیماری های دیگری مانند دیابت، فشار خون بالا یا بیماری قلبی باشد، آلزایمر پیشرفت سریع تری دارد، به خصوص اگر به خوبی تحت کنترل نباشد.
دکتر خوب آلزایمر در تهران
برای درمان این بیماری باید به فردی مراجعه کنید که تخصص و تجربه کافی در این زمینه داشته باشد. دکتر فاطمه طاهریان، متخصص مغز و اعصاب در سعادت آباد می تواند یکی از گزینه های خوب برای درمان این بیماری به روش موثر باشد.
بدون دیدگاه