منظور از آتروفی مغزی از بین رفتن نورون ها و اتصال بین آنهاست. عوامل مختلفی از جمله فلج مغزی، بیماری های عفونی و زوال عقلی در ایجاد چنین مشکلی نقش دارد.
علائم و شدت این عارضه به بیماری زمینه ای و محل آسیب دیدگی بستگی دارد که قابل در درمان نیست و تنها علائم کنترل می شود.
منظور از آتروفی مغزی چیست
افراد مبتلا به این بیماری سلول های مغزی یا نورون ها را از دست می دهند و همچنین اتصالات بین سلول های مغز و حجم مغز نیز کاهش می یابد.
چنین عارضه ای می تواند منجر به مشکلاتی در خصوص تفکر، حافظه و اختلال در کارهای روزمره شود.
هرچه کاهش اتصالات بیشتر باشد، آسیب دیدگی فرد بیشتر است. دو نوع آتروفی مغزی وجود دارد:
- آسیب در یک ناحیه از مغز رخ می دهد.
- آسیب به کل مغز گسترش می یابد.
آیا آتروفی مغزی بخشی طبیعی از پیری است
همه افراد با افزایش سن برخی از سلول های مغزی خود را از دست می دهند و حجم مغز نیز کاهش می یابد. زمانی که فرد تغییرات مغزی بیش از حد انتظار داشته باشد، آسیب سریعتر از روند معمولی پیری رخ خواهد داد.
بیشتر بخوانید: تاثیر ماری جوانا بر مغز
چه کسانی در معرض خطر آتروفی مغزی قرار دارند
برخی از موارد که احتمال خطر این عارضه را افزایش می دهد به شرح زیر است:
- افزایش سن
- سابقه خانوادگی اختلالات ژنتیکی مانند بیماری هانتینگتون
- سابقه خانوادگی اختلالات عصبی مانند بیماری آلزایمر
- وارد شدن آسیب به سر یا مغز
- مصرف زیاد الکل
- مصرف سیگار
آیا آتروفی مغزی منجر به زوال عقلی می شود
بین آتروفی مغز و زوال عقل ارتباط وجود دارد. در واقع زوال عقلی منجر به آتروفی شدید مغزی می شود.
زوال عقل یک اصطلاح کلی است که نشان دهنده مشکلات شدید فکری است که منجر به اختلال زندگی روزمره افراد می شود. شایع ترین نوع زوال عقلی بیماری آلزایمر است.
آیا آتروفی مغزی باعث آفازی می شود
افراد مبتلا به آفازی، افرادی که دچار مشکلات گفتاری و زبان هستند، به عنوان بخشی از بیماری عصبی زمینه ای مانند آلزایمر اغلب دچار آتروفی مغزی نیز می شوند.
در این قسمت آسیب در قسمت های مسئول و پردازش زبان رخ می دهد، این اختلال از نظر شدت متغیر است. برخی از افراد در به خاطر آوردن نام صحیح افراد، مکان ها و بسیاری از موارد دیگر مشکل دارند.
چه بیماری هایی منجر به آتروفی مغزی می شود
بسیاری از اختلالات مختلف، بیماری های عصبی، بیماری عفونی و آسیب های شدید است که منجر به آتروفی مغزی می شود:
- فلج مغزی
- آنسفالیت
- بیماری آلزایمر
- اچ آی وی و ایدز
- بیماری هانتینگتون
- لوکودیستروفی
- اسکلروز چندگانه
- آسیب تروماتیک مغز
- سکته
- سیفلیس
آتروفی مغز چه علائمی دارد
علائم این عارضه بسته به اینکه کدام قسمت از مغز آسیب دیده است، متفاوت خواهد بود. علاوه بر این علائم از خفیف تا شدید متغیر است. برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله کاورنومای مغزی را مطالعه کنید.
به طور کلی این عارضه با شرایط مختلفی اتفاق می افتد و علائم می تواند بسیار متفاوت باشد:
آفازی
- مشکل در صحبت کردن
- مشکل در نوشتن
- ناتوانی در درک معنای کلمات
تشنج
- فشردن دندان ها
- طعم تلخ یا فلزی
- از دست دادن هوشیاری
- اسپاسم
زوال عقل
- توهم
- تغییر شخصیت و خلق و خو
- مشکل در حافظه
- از دست دادن تکلم
آیا آتروفی مغزی در ام آر آی مشخص می شود
آتروفی مغز ممکن است در تصویربرداری MRI نشان داده شود، در واقع آزمایشی است که تصاویری از مغز شما را به نمایش می گذارد.
توموگرافی کامپیوتری (CT) نیز می تواند این عارضه را نشان دهد. MRI در مشخص شدن آسیب هایی که در برخی از قسمت های خاص رخ می دهد، با دقت بیشتری عمل می کند.
بیشتر بخوانید: علت و علائم خونریزی زیر عنکبوتیه
آتروفی مغزی چه درمانی دارد
هیچ درمان مشخصی برای این بیماری وجود ندارد؛ زیرا می تواند نشانه یک بیماری یا چند بیماری باشد. اما، راهکارهایی وجود دارد که به کنترل علائم کمک می کند.
برنامه درمانی معمولا ترکیبی از این موارد است:
- دارو
- فیزیوتراپی و کاردرمانی
- مشاوره
- گفتار درمانی
- در برخی مواقع نادر، جراحی
اگر سکته مغزی داشته باشید، مراقبت های اورژانسی مانند داروهای حل کننده لخته خون و توانبخشی پس از سکته را دریافت خواهید کرد.
آیا راهکاری برای جلوگیری از آتروفی مغزی وجود دارد؟
معمولا با افزایش سن شاهد تغییراتی از حجم مغز هستید. با داشتن سبک زندگی سالم ممکن است برخی از عوامل خطر را کاهش داد و همچنین به بهبود زندگی روزمره نیز کمک می کند:
- رژیم غذایی غنی از مواد مغذی و کم کلسترول
- تمرینات روزانه هوازی
- انجام تمرینات روزانه ایروبیک
- خواب کافی
- کنترل استرس برای جلوگیری از فشار خون بالا، سکته قلبی و مغزی
- مصرف دارو برای رفع فشار خون بالا، کلسترول بالا و کنترل دیابت
- کاهش مصرف الکل
بدون دیدگاه